Կառավարության ապրիլի 8-ի որոշմամբ գիտության ոլորտի ֆինանսավորումը կավելանա 2 մլրդ 784 մլն 565 հազար դրամով:
Նախագիծը ներկայացնող ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Ժաննա Անդրեասյանի զեկուցմամբ` ոլորտի ֆինանսավորման ավելացումը նախատեսված է երկու հիմնական ուղղությունների` թեմատիկ գիտական հետազոտությունների և գիտական ենթակառուցվածքի արդիականացման համար:
Ենթակառուցվածքներ և նոր սարքավորումներ
Նշված գումարից շուրջ 1 մլրդ 31 մլն 740.9 հազար դրամը նախատեսված է գիտական կազմակերպությունների և բուհերի գիտական ստորաբաժանումների զարգացման, սարքավորումների արդիականացման և միջազգային համագործակցության, ինչպես նաև ենթակառուցվածքների արդիականացման ծախսային ուղղության համար: Միջոցները հատկացվելու են բարձր արդյունավետությամբ աշխատող կազմակերպություններին` ժամանակակից գիտական լաբորատորիաների ու նոր սարքավորումների ձեռքբերման և այդ սարքավորումներով աշխատող անձնակազմերի վերապատրաստման համար:
«Փորձարարական գիտությունների ոլորտում հետազոտությունների մրցունակ հենքի ապահովումը կնպաստի փորձարարական հետազոտությունների որակի բարելավմանը` հնարավորություն ստեղծելով նաև կիրառական հետազոտությունների համար, որը շատ կարևոր է նաև տնտեսության զարգացմանը նպաստելու տեսանկյունից: Ծախսարդյունավետության տեսանկյունից էական է տարբեր կազմակերպությունների միջև կոնսորսիումների ձևավորումը` ձեռք բերվող սարքավորումները համատեղ օգտագործելու նպատակով»,- նշել է Ժաննա Անդրեասյանը` ավելացնելով, որ հատկացումներ են նախատեսված նաև Գիտությունների ազգային ակադեմիայի տեխնիկական վերազինման համար:
Թեմատիկ հետազոտություններ` առաջատար գիտաշխատողների խրախուսում
Գիտական թեմատիկ հետազոտությունների համար նախատեսված 1 մլրդ 638 մլն 424,5 հազար դրամը հնարավորություն կտա պայմանագրային թեմատիկ հետազոտությունների թիվն ավելացնել 50-ով: Մասնավորապես գիտական փորձաքննության արդյունքներով բարձր միավորներ հավաքած հետազոտությունները, որոնցում արտացոլված են գիտության ոլորտում առկա գաղափարները, ֆինանսավորում կստանան երկու տարով: Գումարը հատկացվելու է մրցույթի արդյունքում առավելագույն փորձագիտական միավորի՝ առնվազն 80 տոկոսը ստացած հայտերին։
Բացի դրանից` նախանշվում է մինչև երեք տարի ժամկետով գիտական խմբերի ձևավորման 8 լրացուցիչ մրցութային ծրագրի մեկնարկ, որը կարևոր է բարձր արդյունավետությամբ աշխատող երիտասարդ գիտնականների խրախուսման համար:
«Գիտական խումբը պետք է ունենա արտերկրի հեղինակավոր գիտնական հանդիսացող խորհրդատու, իրականացնի հավակնոտ թեմայով հետազոտություն և տպագրի որակյալ գիտական աշխատանքներ միջազգային գիտատեղեկատվական շտեմարաններում»,- նշել է Ժ. Անդրեասյանը:
Ուղղություններից մեկն էլ առաջատար գիտաշխատողների խրախուսման մրցութային ծրագիրն է, որով նախատեսվում է մինչև 5 տարի ժամկետով 50 դրամաշնորհի հատկացում: Այս պահին Հայաստանում գործող ըստ միջազգային չափանիշների առաջատար գիտնականները կարող են ձևավորել մինչև 7 հոգանոց գիտական խմբեր. արտերկրի հեղինակավոր գիտնական գործընկերոջ ներառումը, հավակնոտ և բեկումնային գիտական հետազոտության առկայությունը, միջազգային գիտական հրապարակումը և միջազգային գիտական դրամաշնորհներին մասնակցությունը պարտադիր են:
Առանցքային ուղղություն է նաև երկակի հետազոտությունների մրցութային 10 նոր ծրագրի մեկնարկը` ուղղված ՀՀ պաշտպանության և անվտանգության մակարդակի բարձրացմանը: Մինչև 2 տարի ժամկետով դրամաշնորհները կտրվեն ռազմական ուղղվածության հետազոտական թեմաներով հայտերին՝ Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության ռազմարդյունաբերության կոմիտեի հետ համագործակցությամբ:
Տնտեսության զարգացման տեսանկյունից շատ կարևոր է կիրառական արդյունքի ձեռքբերմանն ուղղված մրցութային ծրագրերի իրականացումը, որոնց թիվը ևս կավելանա 10-ով: Դրամաշնորհները կտրամադրվեն տնտեսության կարիքներից բխող կիրառական հետազոտություններով զբաղվող գիտական խմբերին` մասնավոր հատվածի համաֆինանսավորման պայմանով: Ծրագիրն իրականացվելու է Էկոնոմիկայի նախարարության հետ համագործակցությամբ:
Ժաննա Անդրեասյանի խոսքով` նոր ծրագրերը թույլ կտան առավել արդյունավետ օգտագործել գիտական ներուժը` միաժամանակ խթանելով երիտասարդների ներգրավումը գիտության ոլորտում:
Գիտության ոլորտի ֆինանսավորման որոշման համար հիմք են հանդիսացել գիտության զարգացման թեմայով ՀՀ վարչապետի մոտ տեղի ունեցած շարունակական խորհրդակցություններն ու այդ շրջանակում տրված հանձնարարականները:
Նիստը վարող ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծել է, որ Հայաստանում շատ երկար տարիներ քննարկվում է գիտության ֆինանսավորման թեման, խնդիրն այսօր էլ Կառավարության ուշադրության կենտրոնում է:
«Միայն գումար ավելացնելն ամենևին չի նշանակում որոշակի արդյունքի հասնել: Շատ կարևոր է հավաստիանալ, որ կա ինստիտուցիոնալ հիմք` հատկացվող միջոցների նպատակային արդյունքի ստեղծման համար»,- նշել է վարչապետը` ավելացնելով, որ Կառավարությունը կրթության և գիտության համակարգի զարգացումը դիտարկում է ընդհանրության մեջ` նախադպրոցական ոլորտից մինչև գիտություն:
