ՀՀ կառավարության «Հումանիտար կենտրոնում» ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արաքսիա Սվաջյանը ներկայացրել է Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված աշակերտների կրթության կազմակերպման գործընթացը և Կառավարության այսօրվա նիստում ընդունված ուսուցիչների աջակցության ծրագրի մանրամասները:
Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված երեխաների ուսումնառության կազմակերպման մասին
Հոկտեմբերի 12-ի տվյալներով՝ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված 13320 երեխա հաճախում է ՀՀ դպրոցներ, որոնցից ավելի քան 4000-ը Երևանում, մյուսները՝ մարզերում:
«Քանի որ շատ ծնողների անհանգստացնում է երեխաներին դպրոցներում տեղավորելու հարցը, պարզաբանեմ, թե ինչպես պետք է վարվեն նրանք: Ծնողները պետք է դիմեն իրենց տեղակայման վայրի հարևանությամբ գործող դպրոցներից որևէ մեկը: Եթե դպրոցում լիցենզիոն տեղերն առկա են, ապա երեխան անմիջապես կընդունվի դպրոց՝ առանց փաստաթղթերի ներկայացման: Եթե տվյալ դպրոցում լիցենզիայով տեղերը սպառված են, ապա անհրաժեշտ է դիմել հարևանությամբ գործող մեկ այլ դպրոց, որն ունի լիցենզիայով սահմանված տեղեր: Քաղաքացիները կարող են դիմել նաև Երևանի քաղաքապետարան, իսկ մարզերի դեպքում՝ մարզպետարանի կրթության վարչություն, որտեղ հստակ վերլուծություն է իրականացվում, և ծնողին կուղղորդեն դպրոցի ընտրության հարցում»,-նշել է փոխնախարարը:
Ըստ Արաքսիա Սվաջյանի՝ եթե բնակավայրերում բոլոր դպրոցները ծանրաբեռնված են, ապա երեխաների ընդգրկումը կատարվում է անկախ լիցենզիայով սահմանված տեղերի քանակից «Այս պարագայում հնարավորություն է տրվում երեխաներին ընդգրկել նաև այն դպրոցներ, որոնցում լիցենզիայով սահմանված տեղերն արդեն սպառված են »:
Ուսուցիչների օժանդակության ծրագրի մասին
Փոխնախարարը տեղեկացրել է, որ Լեռնային Ղարաբաղից շուրջ 1500 ուսուցիչ բռնի տեղահանվել է ՀՀ: «ԿԳՄՍ նախարարությունը նախաձեռնել է մի ծրագիր, որի շրջանակում ուսուցիչներին հնարավորություն կտրվի պարզեցված ընթացակարգերով ընդունվել աշխատանքի: Կարող են ընդունվել բոլոր այն անձինք, որոնք «Հանրակրթության մասին օրենքով» մանկավարժական պաշտոն զբաղեցնելու իրավունք ունեն: Մեր կողմից հավաքագրվել են հանրապետության բոլոր դպրոցներում առկա թափուր հաստիքները, որոնք տեղադրված են Կրթության կառավարման տեղեկատվական համակարգում: Այդ համակարգում ստեղծված բազայի միջոցով, որը հոկտեմբերի 16-ից հետո կհրապարակվի, ուսուցիչները կարող են իրենց ընտրությամբ որոշել այն դպրոցը, որտեղ ցանկանում են որպես ուսուցիչ շարունակել իրենց գործունեությունը: Ընդ որում՝ Կրթության կառավարման տեղեկատվական համակարգում մանրամասն տեղեկատվություն կլինի թե՛ դպրոցի, թե՛ առարկայի, թե՛ դասավանդվող ժամերի, թե՛ աշխատավարձի չափի մասին, և երբ ուսուցիչն ընտրությունը կատարի, ապա ինքնաշխատ եղանակով անմիջապես կձևավորվի հայտը: Եթե ուսուցիչն ունի իր փաստաթղթերը, ապա կարող է ներբեռնել դրանք, իսկ եթե ոչ՝ առանց ներբեռնման էլ հայտը կգրանցվի: Ուսուցիչն իրավունք ունի 10 օրվա ընթացքում չեղարկել հայտը և նոր հայտ գրանցել՝ հաշվի առնելով, որ այս փուլում հնարավոր են բնակավայրի փոփոխություններ, տեղաշարժեր: Գրանցվելուց հետո ԿԳՄՍ նախարարությունում ձևավորված հայտի հիման վրա ուսուցիչն ուղեգրվում է համապատասխան դպրոց, որտեղ նա արդեն կարող է սկսել իր աշխատանքային գործունեությունը»,-նշել է նախարարի տեղակալը:
Նրա խոսքով՝ ուսուցչի հետ պայմանագիրը կնքվում է 2 ուսումնական տարվա համար: Եթե այդ ընթացքում ուսուցիչը որոշի խզել պայմանագիրը, ապա այդ նույն պայմաններով նա աշխատանքն այլևս չի կարողանա շարունակել:
Հանրապետության բոլոր մարզերի դպրոցներում աշխատանքի անցնելիս ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ուսուցիչները կստանան 30 տոկոս հավելավճար, իսկ որոշ մարզերում՝ Սյունիքի, Վայոց Ձորի հանրակրթական ուսհաստատություններում, Գեղարքունիքի մարզի Ճամբարակ և Վարդենիս համայնքների, Տավուշի մարզի Նոյեմբերյան, Իջևան և Բերդ համայնքներում աշխատանքի անցնելու դեպքում 30 տոկոս հավելավճարից բացի կունենան նաև 50 հազար դրամ լրավճար:
«Ընդգծենք, որ ունենք լրացուցիչ գործող 2 այլ ծրագիր՝ գյուղական մինչև 100 աշակերտ ունեցող դպրոցներում 1 դրույքից պակաս ունեցող ուսուցիչների՝ ոչ ավելի, քան 0.5 դրույքի չափով հավելավճարի, ինչպես նաև ԲՏՃՄ առարկաներ դասավանդող ուսուցիչների ծրագիրը, որի շրջանակում ուսուցիչներն իրենց աշխատավարձի 30 տոկոսի չափով հավելավճար ստանալու հնարավորություն ունեն: Այս ծրագրերից ևս ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ուսուցիչները կօգտվեն ՀՀ հանրակրթական դպրոցներում աշխատանքի անցնելու դեպքում: Մեր կողմից նաև հավաքագրվում է ուսուցիչների տվյալների բազա: Այս պահի դրությամբ շուրջ 500 ուսուցիչ արդեն իսկ հայտագրվել է, և մեր բազաներում նրանց մասին տվյալներն առկա են»,-տեղեկացրել է Արաքսիա Սվաջյանը՝ ընդգծելով, որ մինչ այս պահն արդեն աշխատանքի անցած ուսուցիչները, բնականաբար, ևս օգտվելու են այս արտոնյալ պայմաններից:
ԼՂ-ից տեղահանված ուսանողների աջակցության ծրագրի մասին
Ասուլիսի ընթացքում Բարձրագույն կրթության և գւիտության կոմիտեի նախագահ Սարգիս Հայոցյանը ներկայացրել է ՀՀ կառավարության այսօրվա նիստում հավանության է արժանացած 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ից հետո Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված ուսանողների ուսման վարձի լրիվ կամ մասնակի փոխհատուցման ծրագիրը:
«Կարգով նախատեսվում է կրթաթոշակով ապահովել բռնի տեղահանված այն ուսանողներին, որոնք տեղահանվելուց առաջ սովորում էին Լեռնային Ղարաբաղի բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում կամ նախնական և միջին մասնագիտական կրթություն իրականացնող հաստատություններում:
Կրթաթոշակից կօգտվեն այն ուսանողները, որոնք կտեղափոխվեն համապատասխան մասնագիտությամբ պետական ուսումնական հաստատություններ: Ուսանողը ուսումնական հաստատության հետ կնքելու է պայմանագիր, որով իրեն փոխանցվելիք, տվյալ մասնագիտության համար սահմանված չափը չգերազանցող կրթաթոշակի գումարը փոխանցվելու է որպես ուսման վարձի փոխհատուցում:
Առավելագույն չափերը սահմանված են տվյալ կարգի 2 հավելվածներով և հաշվարկված են հետևյալ կերպ՝ վերցվել են ՀՀ-ում գործող բոլոր պետական բուհերի և ՄԿՈՒ ուսհաստատությունների՝ տվյալ մասնագիտություններով հաստատված վարձավճարների միջին արժեքը: Այսինքն, որոշ պարագաներում կրթաթոշակը կբավականացնի ուսման վարձն ամբողջապես հոգալուն, որոշ դեպքերում հնարավոր է կարիք առաջանա հավելյալ լրացնելու:
Կառավարության նույն որոշմամբ սահմանված է նաև, որ ուսանողների տեղափոխությունը կատարվելու է գործող կարգերի համաձայն, բայց տվյալ իրավիճակից ելնելով, որոշակի սահմանափակումներ վերացվում են, մասնավորապես, առաջին և վերջին կուրսում տեղափոխման արգելքն է վերացվում, և կրեդիտների լրացման համար սահմանվում են ավելի ճկուն ժամկետներ: Նաև հնարավորություն է ընձեռվում փաստաթղթավորման գործընթացն իրականացնել ուսումնական պրոցեսում ներգրավվելուն զուգընթաց»:
Կարգով նախատեսված է փոխհատուցել 2023/24 ուստարվա վարձավճարները: Սրան զուգընթաց մենք կմշակենք նաև աջակցության այնպիսի մոդել, որն ավելի կնպաստի սովորողների ինտեգրմանը, և դրանից բացի նաև որոշակիորեն կխրախուսվի կրթության մեջ գերազանցությունը»:
